موبایل‌های هوشمند توانسته‌اند در سال‌های اخیر جای خود را بین بسیاری از کاربران تلفن‌های همراه باز کنند و امکانات زیادی را ارائه دهند که زمانی انجام آنها حتی با کامپیوترهای بزرگ خانگی نیز امکان‌پذیر نبود. اما با ارتقای سطح تکنولوژی نیازهای کاربران نیز هر روزه افزایش پیدا می‌کند و پاسخ‌گویی به برخی از این نیازهای روز با موبایل‌های جیبی امکان‌پذیر نیست.

بنابراین بهترین انتخاب برای کسانی که جای کافی برای حمل لپ‌تاپ را ندارند و خواسته‌هایشان نیز بیشتر از آن چیزی است که در توان موبایل‌های هوشمند است، تبلت‌ها هستند.

مهمترین نکته‌ای که در انتخاب یک تبلت باید به آن توجه داشت سیستم‌عامل است که در تلفن‌های هوشمند نیز نقشی کلیدی را ایفا می‌کند. اگرچه تمام کسانی که موبایل‌های اندوریدی دارند می‌توانند یک تبلت اپل خریداری کنند و به راحتی نیز با کارکرد آن آشنا شوند اما معمولا توصیه نمی‌شود که از تبلت و موبایلی استفاده شود که دو سیستم عامل متفاوت دارند و همیشه انتخاب یک سیستم عامل برای هر دو دستگاه تبلت و تلفن‌همراه دارای مزایایی است.

علاوه بر آنکه در صورت انتخاب یک سیستم عامل مشترک دیگر لام نیست با نحوه کاربری دو سیستم عاملی که امروزه تفاوت‌های بارزی نیز دارند آشنا شوید می‌توانید برای خرید برنامه‌های پولی و نصب روی هر دوسیستم یک بار پرداخت کنید.

وب سایت indiatimes برای انتخاب بهتر تبلت و آشنایی با کارایی‌های تبلت‌های هر یک از سیستم عامل‌ها توضیحاتی را ارائه داده است.

**آی‌پد

آی‌پدها درست مانند تلفن‌های هوشمند اپل از نظر کارکردی و برنامه‌نویسی تفاوت بارزی با سایر تبلت‌ها دارند. یکی از نکاتی که نظرات بسیاری از کاربران این دستگاه‌ها را به خود جلب کرده و موجب رضایت این کاربران می‌شود نحوه هم‌خوان شدن تبلت اپل با تلفن هوشمند اپل است به طوری که کاربران می‌توانند نوشتن یک ایمیل را در یکی از دستگاه‌ها شروع کرده و کار با همان ایمل را در دستگاه دیگر تمام کنند. علاوه بر آن در صورتی که از یک شبکه وای‌فای استفاده کنید می‌توانید به جای آن که از تلفن آیفون تماس برقرار کنید تماس‌هایتان را از طریق آی‌پد برقرار کنید.

اگر قیمت برایتان اهمیت دارد، باید به این نکته توجه کنید که بسیاری از تبلت‌های اندرویدی ارزان‌تر هستند ولی از سوی دیگر بابت پول اضافه‌ای که برای خرید آی پد می‌پردازید یک تبلت سبک‌تر با بدنه نازک‌تر خواهید داشت.

علاوه بر آن دوربین‌های آی‌پد کیفیتی مشابه دوربین هشت مگاپیکسلی آیفون ارائه می‌شود با این تفاوت که آی‌پدها نور فلش ندارند.

آی‌پد Air 2 دارای قابلین امنیتی تشخیص اثرانگشت است. اگر بودجه کمی برای خرید تبلت در نظر گرفته‌اید و در عین حال نیز اصرار دارید که این پول را خرج خرید یک آی‌پد کنید، iPad mini 2 می‌تواند گزینه مناسبی باشد زیرا مدل‌های جدید آی‌پد نسبت به این مدل که پارسال عرضه شده است از نظر سخت افزاری قابلیت‌های اضافه چندانی ندارد.

**تبلت‌های اندرویدی

یکی از اولین مشکلاتی که تلبت‌های اندرویدی در زمان ورود به بازار با آن مواجه بودند، این بود که قابلیتهای تبلتهای اندورید کمتر از آی پدها بود اما گاهی قیمت آنها از آی پد بیشتر بود اما اندروید خیلی وقت است که توانسته این مشکل را حل کند و می تواند گزینه خوبی برای کسانی باشد که علاقه‌مندند برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های مشابه با آی‌پد را داشته باشند و از سوی دیگر نمی خواهند تبلت گران قیمتی خریداری کنند.

مهمترین برتری تبلتهای اندرویدی برای کسانی که تلفن هوشمند اندورید نیز دارند این است که با هماهنگ کردن تبلت و موبایل این افراد

می‌توانند یک لیست کامل از برنامه‌های هماهنگ شده را داشته باشند. تبلت‌های گلکسی سامسونگ و نکسوس که از سوی گوگل پشتیبانی

می‌شود در حال حاضر از معروف‌ترین تبلتهای اندرویدی بازار به حساب می‌آیند. سامسونگ تلبتهای اندرویدی خود را با صفحه نمایش AMOLED و در سایزهای 12 تا 7 اینچی ارائه می دهد.

***تبلت های ویندوز

تا زمانی که ویندوز 10 به بازار عرضه نشده بود، تفاوت زیادی بین ویندوز تلفن و ویندوز تبلت وجود داشت. در واقع اپلیکیشنهای موبایلی برای تبلتها هم ساز نمی‌شد و ویندوز تبلتها شباهت بیشتری به ویندوز کامپیوتر و لپ‌تاپ داشت. یک تبلت ویندوزی برای کسانی مناسب است که ترجیح می دهند تبلتشان را جایگزین کامپیوتر شخصی کنند. در واقع بسیاری از تبلتهای ویندوزی لپ‌تاپهایی هستند که کیبورد لمسی دارند.

اما مهم ترین نکته در مورد تبلت‌های ویندوزی این است که این تبلتها می توانند برنامه‌های معمولی نرم افزار ویندوز مانند «آفیس» و «فتوشاپ» را به طور کامل اجرا کنند.

این در حالی است که گوشی Elife S5.1 متعلق به کمپانی Gionee به ضخامت 5.1 میلی‌متر و R5 متعلق به کمپانی Oppo قبلاً رقابت سرسختانه‌ای را به اجرا گذاشته بودند.

گوشی X5Max نمایشگر 5.5 اینچی با رزولوشن 1080 داشته و دو دوربین 13 و 5 مگاپیکسل دارد. بلندگوهای آن شبیه اچ تی سی وان بوده و ساختار بدنه آلومینیومی آن شبیه آیفون اپل.

همچنین نوع چینش دوربین نیز شبیه سامسونگ شده و پردازنده 4 هسته ای آن از نوع Cortex-A53 است.

این گوشی دو سیم کارته است و دو گیگ رم و 16 گیگ حافظه داخلی در خود جای داده است.

باطری 2000 میلی آمپری برای چنین گوشی خوب جواب می‌دهد و فناوری شارژ سریع در این گوشی چینی تعریف شده است که پس از یک‌بار شارژ، یک روز کامل را جواب می‌دهد.

قیمت این گوشی 495 دلار تعیین‌شده و از امروز 12 دسامبر در فروشگاه‌های چین برای فروش قرار داده‌شده است.

سوالی که خیلی پرسیده می شود، Android یا iOS؟ این هم یکی دیگر از سوالاتی مانند «Canon یا Nikon» است که در دنیای دیجیتالی امروز بسیار پرسیده می شود. مسلماً دوربین DSLR ایده آل ترین دوربین برای عکاسی است، ولی در عین حال می دانیم بهترین دوربین آن دوربینی است که همیشه همراه شما باشد. با این وجود در این مطلب می خواهیم از بین سیستم عاملی های موبایل Android و iOS بهترین سیستم عامل برای عکاسی حرفه ای را معرفی کنیم.

این جنگی است که فکر نمی کنم به این زودی ها تمام شود، جنگی در موبایل های هوشمند بین Apple و Android که هر زمانی که موبایلی جدید عرضه می شود سخت تر و سخت تر می شود.

دوربین های iPhone 6 و iPhone 6 Plus که در چند ماه اخیر معرفی شدند، پیشرفت های چشمگیری در قسمت دوربین داشته است.

به گفته Apple (و Flickr)، دوربین iPhone محبوب ترین دوربین در دنیا محسوب می شود، میلیون ها نفر روزانه از این دوربین استفاده می کنند، از زمان عرضه iPhone 4 عکس هایی که با دوربین iPhone گرفته می شده در Flickr بیشتر از هر دوربین دیگری بوده است.

در سمت دیگر سیستم عامل Android در موبایل های شرکت های مختلفی وجود دارد (از پرفروش ترین و بزرگترین این شرکت ها می توان به Sony، Samsung، HTC، Google، LG،Huawei اشاره کرد) که همین مسأله باعث شده در کل سیستم عامل محبوب تری باشد.

iOS در برابر Android: تعداد پیکسل

Apple مثل همیشه به صورتی نسبتاً محافظه کارانه در رابطه با تعداد پیکسل دوربین هایش عمل کرده است، به طوری که در دوربین iPhone 6 و iPhone 6 Plus که اخیراً وارد بازار شده اند از سنسور ۸ مگاپیکسیلی استفاده کرده است.

با توجه به اینکه Apple دوربین iPhone ها را در قسمت های دیگر تقویت کرده است، اما اندازه پیکسل های سنسور را در ۱٫۵ میکرون نگه داشته و همچنین لنز دوربین آن همچنان ۵ المانی با نهایت دیافراگم f/2.2 است.

که اگر بخواهیم راجع به اندازه پیکسل ها صحبت کنیم، موبایل HTC one (M8) با پیکسل های بزرگ ۲ میکرونی شرایط بهتری دارد.

هر چه اندازه پیکسل های سنسور بزرگ تر باشد، سنسور می تواند نور بیشتری دریافت کند، در نتیجه سنسور هایی که پیکسل های بزرگتری دارند برای عکاسی در شرایط کم نور شرایط بهتری دارند.

و اما دوربین های دیگری هستند که تعداد پیکسل بسیار بالاتری نسبت به iPhone دارند، برای مثال دوربین موبایل های Sony Xperia Z3 و Samsung Galaxy K zoom 20.7 میلیون پیسکل بر روی سنسور CMOS خود دارند.

iOS در برابر Android: قابلیت های دیگر

iPhone 6 Plus قابلیت لرزش گیری آنالوگ (غیر دیجیتالی) دارد، به همراه فوکوس پیکسلی (که معمولاً بر روی بیشتر دوربین ها به عنوان فوکوس Phase Detection شناخته می شود) که فوکوس خودکار آن را تقویت کرده است.

همچنین کنترل نوردهی آن به دلیل وجود پردازشگر قوی A8 بسیار تقویت شده و این دوربین می تواند در عکاسی به صورت متوالی فوکوس را به صورت خودکار تغییر دهد و دقت بالایی هم در فوکوس داشته باشد.

اما برای مخالفان iPhone و طرفداران Android این خبر جدیدی نیست، چرا که همین تکنولوژی ها بر روی چندین موبایل با سیستم عامل Android وجود داشته، برای مثال موبایل Samsung Galaxy K Zoom سیستم لرزش گیر آنالوگ دارد، و موبایل Sony Z3 تکنولوژی SteadyShot(عکاسی بدون لرزش) دارد.

موبایل HTC One M8 هم از تکنولوژی Restore Focus (بازیابی فوکوس) بهره می برد، که این قابلیت جالب به شما این امکان را می دهد که هم قبل از عکاسی و هم بعد از گرفتن عکس بتوانید نقطه فوکوس عکس را تغییر دهید.

یکی از قابلیت های کلیدی ای که در گوشی های iPhone به چشم نمی خورد تکنولوژی NFCاست. این قابلیت به شما این امکان را می دهد که دوربین و موبایل را بتوانید به صورتی به هم متصل کنید که بدون استفاده از هیچ وسیله دیگری بتوانید مستقیماً عکس های دوربین را به موبایل انتقال دهید.

با اینکه اکثر این قابلیت ها با استفاده از Wi-Fi برای iPhone عملی است، اما ارتباط به صورتNFC بسیار سریع تر است.

تکنولوژی NFC برای استفاده از Apple Pay (قابلیتی برای پرداخت از طریق iPhone) در گوشی های iPhone 6 و iPhone 6 Plus استفاده شده، اما فعلاً نمی دانیم که از این تکنولوژی موجود در iPhone می توان برای اهداف دیگر هم استفاده کرد یا خیر.

اما از طرف دیگر خیلی از موبایل های با سیستم عامل Android مدت هاست که از تکنولوژیNFC بهره می برند، برای مثال، تمام کاری که باید برای برقرار شدن ارتباط بین Xperia Z3 وSony QX10 انجام دهید این است که این دو دستگاه را به شکل ضربه زدن به یکدیگر در یک فاصله معینی تکان دهید، و ارتباط بین آنها بلافاصله برقرار می شود.

iOS در برابر Android: مقدار زوم

موبایل Samsung Galaxy K Zoom قابلیت زوم مکانیکی تا ۱۰x را دارد

خیلی ها گوشی های هوشمند را به دلیل مناسب نبودن دوربین ها تمسخر می کنند. اگرApple را کنار بگذارید، خواهید دید که خیلی از گوشی های هوشمند قابلیت های خاص یک دوربین واقعی را دارند که می توانند جایگزین دوربین های کاپکت در جیب شما بشوند.

Sony Xperia Z3 سنسور CMOS 1/2,3 اینچی دارد، همان مدلی که (حتی از لحاظ اندازه فیزیکی) در سنسور های دوربین های کامپکت Sony Cybershot استفاده شده. فلاش دوربین این موبایل هم Xenon است و حساسیت سنسور آن (ISO) می تواند تا ۱۲۸۰۰ بالا برود.

تنها چیزی که ندارد زوم مکانیکی است، ولی ۸x زوم دیجیتال دارد. تنها دلیلی که باعث می شود دوربین این گوشی را یک دوربین مناسب ندانست، نداشتن زوم مکانیکی است.

اما اگر نگاهی به گوشی Samsung Galaxy K Zoom بیاندازید، کمی مسأله پیچیده تر می شود. دوربین این موبایل از سنسور BSI CMOS با ۲۰٫۷ میلیون پیکسل بهره می برد، فلاش آن Xenon است و مهمتر از همه اینها، دوربین این موبایل ۱۰x زوم «مکانیکی» دارد.

بله، اندازه این موبایل کمی بزرگتر از میانگین گوشی های هوشمند است، اما اگر به دنبال دستگاهی هستید که همه قابلیت ها را به صورت قابل قبولی داشته باشد، این موبایل گزینه مناسبی است.

iOS در برابر Android: بهترین برنامه ها

هزاران برنامه خوب مربوط به عکس و عکاسی هم در iTunes و هم در Google Play وجود دارند. خوشبختانه برای کسانی که هر دو سیستم عامل را دوست دارند، خیلی از این برنامه، از قبیل اینستاگرام – Instagram که محبوبیت بسیار زیادی پیدا کرده برای هر دو سیستم عامل وجود دارد، اما بعضی از برنامه های جالب وجود دارند که مخصوص یک سیستم عامل هستند.

بهترین برنامه های عکاسی مخصوص iPhone

ProCamera 7

یک برنامه فوق العاده برای کنترل نوردهی و فوکوس، برنامه ProCamera 7 به این شکل است که شما با نوار هایی ساده می توانید نوردهی عکس را قبل از گرفتن آن تنظیم کنید.

این برنامه برای کسانی مناسب است که از سیستم عامل iOS 7 یا قدیمی تر استفاده می کنند. کسانی که از iOS 8 بر روی موبایل خود استفاده می کنند خیلی از قابلیت های این برنامه را بر روی خود برنامه Camera خواهند داشت.

اما با این حال به دلیل ابزار ویرایشی آن خوب است که این برنامه را داشته باشید، چرا که در بهبود عکس ها به شما کمک می کند و قابلیت های دیگری مانند Aspect Ratio (انتخاب ابعاد عکس)، فیلتر های دیجیتالی و قفل کردن تراز سفیدی دارد.

Pic Tap Go

برنامه Pic Tap Go شامل ۷۰ افکت متفاوت است که می توانید این فیلتر ها را به صورت لایه هایی متفاوت بر روی یکدیگر قرار دهید و فیلتری جدید بسازید. همچنین می توانید قدرت و وضوح هر فیلتر را تغییر دهید. در کنار این فیلتر ها ابزار Crop هم برای بریدن عکس دارد. در داخل این برنامه قسمتی مخصوص عکاسی وجود دارد که می توانید مستقیماً از داخل این برنامه عکس بگیرید.

همچنین می توانید مستقیماً با استفاده از این برنامه عکس های خود را در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید، مانند Facebook و Twitter و همچنین می توانید مستقیماً عکس های خود را در برنامه Instagram به اشتراک بگذارید بدون اینکه لازم باشد عکس خود را ببرید و به عکسی مربعی تبدیل کنید.

Camera+

یک برنامه دیگر برای به کار گیری دوربین iPhone به بهترین شکل است. برنامه Camera+ به شما این امکان را می دهد که نوردهی و فوکوس عکس را تغییر دهید و به شما این امکان را می دهد تا بتوانید نقطه فوکوس و نقطه نورسنجی را از هم جدا کنید، به این صورت که روی قسمتی فوکوس کنید و نورسنجی را روی نقطه دیگری انجام دهید، با این کار می توانید راحت تر تاریکی و روشنایی عکس را کنترل کنید.

علاوه بر این، قابلیت های دیگری هم دارد: زوم دیجیتالی، تراز افقی و Clarity (قابلیت تنظیم وضوح تصویر)، چیزی که به شما این امکان را می دهد که جزئیات تصویر بهتر دیده شود. مهم تر از همه اینها، افکت های بسیار خوبی در این برنامه وجود دارد، Lightbox (جعبه نور – برای بررسی عکس هایی که گرفته اید) و حالت Scene برای عکاسی از منظره.

سازندگان این برنامه می گویند برنامه های زیادی برای iOS 8 دارند. با توجه به اینکه اکثر قابلیت های این برنامه در خود برنامه Camera نسخه نهایی iOS وجود دارد، برنامه هایی که خواهند داشت باید قابل توجه و جالب باشد.

بهترین برنامه های عکاسی مخصوص Android

تعداد اندکی برنامه عکاسی مخصوص Android وجود دارد که iOS آنها را ندارد، مسلماً سازندگان برنامه ها سعی دارند بر روی سیستم عاملی کار کنند که طرفدار بیشتری دارد و یا بر روی هر دو سیستم عامل کار کنند تا تقریباً کل بازار را در دست بگیرند.

Camera FV-5

عکاس هایی که با دوربین های DSLR یا CSC کار می کنند حتماً علاقه زیادی به برنامهCamera FV-5 خواهند داشت چرا که تنظیمات در این برنامه به همان شکل رسمی و قدیمی این دوربین ها است. در این برنامه شما به تنظیمات ISO، تراز سفیدی، حالت فوکوس و… دسترسی خواهید داشت.

با اینکه نمی توانید سرعت شاتر و دیافراگم را تنظیم کنید، حداقل این پارامتر ها زمان عکاسی در بالای صفحه برای شما نمایش داده خواهند شد و در نتیجه شما می توانید ببینید که آیا دوربین آنطور که شما می خواهید عکس بگیرید تصمیم گرفته است یا خیر.

Google Camera

قبلاً این برنامه فقط برای دارندگان Google Nexus در دسترس بود، برنامه Google Camera به شما این اجازه را می دهد که به جزئیات دوربین Android دسترسی پیدا کنید. در این برنامه گزینه های Exposure Compensation (جبران نوردهی)، HDR، حالت عکاسی تأخیری، پانوراما و PhotoSphere وجود دارد.

iOS در برابر Android: جمع بندی

هر دو این سیستم عامل ها قابل دفاع هستند و مدتی است که نمی توان هیچکدام از این سیستم عامل ها را برنده این رقابت معرفی کرد.

اما می توان گفت در کل Android از لحاظ سخت افزاری کمی برتری دارد، مخصوصاً اگر طرفدار تعداد پیکسل بالا باشید یا لنز زوم بخواهید.

قابلیت های خاص دیگری مانند سیستم ارتباطی NFC وجود دارد که فعلاً Android را کمی ازiOS پیش می اندازد.

از طرف دیگر این مطلب زمانی نوشته شده که هنوز در ابتدای توزیع iPhone 6 بوده و اطلاعات دقیق و ریزی درباره دوربین این گوشی به طور کامل وجود نداشته و همچنین iOS 8 دستخوش تغییراتی شده و خواهد شد که در زمان نوشته شدن این مطلب این تغییرات شکل نگرفته بوده است.

 روز شنبه بیست‌ودوم آذرماه مصادف با اربعین حسینی است. به همین مناسبت جام جم با آیت‌الله سیدمحمد قائم مقامی، مدرس فقه و حکمت و سطوح خارج فقه حوزه علمیه درباره اربعین اباعبدالله(ع) و فلسفه آن، زیارت امام حسین(ع) و نحوه مواجهه ما با عاشورا به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه آن را می‌خوانید. 

از آیت‌الله قائم مقامی تاکنون دو کتاب با عناوین اومانیزم پنهان و ادوار اربعه و تأملات فی الآیات المبارکات به چاپ رسیده است. ایشان کتاب‌هایی همچون کلمات حکمت، تأملات فقهی در فقه استدلالی، تحریر التحریر (به عربی)، مجموعه مقالات معارفی و مجموعه مقالات در حکمت الهی را نیز در دست چاپ و انتشار دارد.

جناب استاد در ابتدا مناسب است تعبیر شما را از فلسفه اربعین و حکمت عدد 40 و این که چرا ما برای اباعبدالله اربعین می‌گیریم و برای مثال نه ثلاثین را بشنویم. مبنای اربعین چیست؟

در مورد موضوع اربعین اولین نکته این است که اربعین امری است که ریشه در قرآن کریم دارد و قرآن کریم می‌فرماید «واعدنا موسی ثلاثین لیله و اتممناها بعشر». این ریشه قرآنی اربعین است. به لحاظ حکمت عقلی هم بعضا اشاره شده است که اصولا در عدد 40 است که هر چیزی کامل و تتمیم می‌شود. برای مثال همین آیه‌ای که اشاره شد و موضوع آن میعاد خداوند با حضرت موسی(ع) است، می‌گوید این میعاد 30 شب بود ولی با ده شب دیگر این میعاد تتمیم شد. این نشان‌دهنده این است که 30 ملاک است اما ده شب بعدی آن را تتمیم و تکمیل می‌کند. جزئیات این مساله شاید در بحث ما جا نداشته باشد؛ در حکمت بحث شده است اسرار این که چرا با عدد 40 یا 40 مرتبه یا 40 منزل یک چیزی کامل می‌شود. بر همین مبنای سرّ عدد 40 است که اهل سلوک و اهل معرفت برای جریان سلوک خودشان اربعین قرار می‌دهند. مراد از اربعین هم این است که 40 روز علاوه بر انجام واجبات و ترک محرمات عبادت‌های مستحبی را بر خودشان قرار می‌دهند و انجام می‌دهند. همچنین اگر کسی بخواهد رذیله‌ای را که در وجودش هست برطرف کند، فرموده‌اند 40 شبانه روز، خود را مقید کند تا آن رذیله را ترک کند؛ این امر مقدمه‌ای برای ریشه‌کن شدن آن رذیله در وجودش است. یا مثلا شخصی فضیلتی را ندارد اما دوست دارد آن را در خود پدید آورد، می‌فرمایند که 40 شبانه روز تکلف کند؛ تکلف یعنی خود را وادار کند به فلان عمل خوب و بعد این فضیلت در او ریشه می‌دواند و استقرار پیدا می‌کند. اینها بحثی است که در مورد اربعین و اسرار آن مطرح است.

از جمله مواردی که در مورد اربعین و در بحث خاص ما مطرح است، این که وقتی کسی این جهان را ترک می‌کند اربعین او موضوعیتی دارد و از جمله آن چه اهمیت می‌یابد زیارت اوست و این که از قبر او در چهلمین روز رحلتش دیدار شود؛ کأنه وقتی که کسی فوت شده و دفن شده، زیارت اصلی او بعد از 40 روز است.

در مورد فوت یک انسان، بعد از 40 روز چه چیزی تتمیم و تکمیل می‌شود؟ آیا در روایات به طور مشخص مطلبی در مورد مساله اربعین بیان شده است؟

البته این را به طور دقیق و بر مبنای مدارک نمی‌توانم بگویم، اما شاید بتوان این طور گفت در چهلم گویی واقعه فوت تکمیل می‌شود، یا به عبارت دیگر بازتولید می‌شود و دوباره پدید می‌آید. این مطلب را بر این اساس می‌گویم که وقتی کسی فوت می‌شود سرّ او، سرّ باطنی او مکشوف می‌شود. این مکشوف شدن سرّ باطنی و معنوی و روحانی فرد برای دیگری و برای جهان با استقراری که بعد از 40 روز پیدا شده است، می‌شود گفت تتمیم و تکمیل می‌شود. اینها البته احتمالات است، اما به هر حال بر این مبنا این سنت وجود دارد که اربعین‌ها در مورد انسان‌های معمولی هم گرفته می‌شود؛ الا این که در مورد وجود مقدس امام حسین(ع) که یک شخص خاص الخاص عالم الوجودند و واقعه خاص الخاصی به واسطه شهادت ایشان در عالم اتفاق افتاده است، این اربعین یک جنبه کاملا ویژه‌ای پیدا می‌کند. از جمله جنبه‌های ویژه اربعین اباعبدالله(ع) این است که در مورد اشخاص دیگر ولو انبیاء و اولیاء و بزرگان فقط اربعین اول بعد از وفاتشان گرفته می‌شود. ولی در مورد وجود مقدس امام حسین(ع) به دلیل ویژگی خاص ایشان و این تعبیر که زمین، آسمان، جمادات، گیاهان و حیوانات نیز در شهادت ایشان 40 شبانه روز عزاداری کردند، حالا البته هر کدام به نحو خودش، اربعین ایشان به نوعی خاص شده است. بر اساس آن مطلبی که گفته شد جنبه خاص در اربعین اباعبدالله(ع) این است که موضوع عاشورا تجدید و عاشورا بازتولید می‌شود و از این رو می‌توان گفت که تکمیل و تتمیم می‌شود.

بازتولید شدن عاشورا در اینجا به چه معناست؟ گویا بازتولید آن در تلقی‌ای که شما دارید بازتولید یک واقعه تراژیک، آن گونه که عاشورا عموما درک می‌شود، نیست!

مرادمان از بازتولید عاشورا فراهم شدن امکان بازنگری به عاشوراست. وقتی می‌گوییم در اربعین، عاشورا تجدید و تکرار می‌شود، یک معنایی که به دست می‌آید این است که امکان بازنگری فراهم می‌شود؛ کأنه در بازتولید آن، این امکان فراهم می‌شود که جهان و انسان دوباره این واقعه را بنگرد و به حقیقت آن پی ببرد.

بنابراین سخن این خواهد بود که یک بار خود عاشورا را و خود واقعه کربلا را دیدی اما دوباره آن را ببین؛ در انتهای آن دهه پرشور حماسی نورانی حسینی، بعد از 40 روز دوباره آن را ببین. این نگاه دوباره از جمله چیزهایی است که در قرآن کریم دستور آن را داریم تحت عنوان «فارجع البصر» یعنی دوباره ببین. شما چیزی را یک بار دیده‌ای اما آن نگاه اول کفایت نمی‌کرده است. در نگاه اول خیری به دست آورده‌ای اما دوباره نگاه کن. در موضوع عاشورا مساله همین است.

نگاه اول همان چیزی را می‌بیند که در خود عاشورا اتفاق می‌افتد و در دهه محرم هم این نگاه وجود دارد و افراد می‌توانند از آن، یعنی از عالم بیکران و پهنه بی‌نهایت عاشورا بهره ببرند و بستگی به خود ما دارد؛ اما نگاه دوم همان بازنگری به عاشوارست. این بازنگری موجب می‌شود انسان امکان استفاده از حقایق و معارف و اسرار عاشورا را پیدا کند؛ چون ما معتقدیم عاشورا معدن بیکران حقایق و اسرار است. گویی که شما نمی‌توانی آن حقایق فراوان را در اثر شدت صحنه، عظمت صحنه و ابهتی که صحنه دارد، در همان روز عاشورا به دست بیاوری. باید زمانی می‌گذشت؛ این زمان هم 40 روز بود؛ 40 روز باید سپری می‌شد، 40 مرحله و 40 منزل باید طی می‌شد.

این مراحل و منازل چهل گانه‌ای که می‌فرمایید یادآور مباحث عرفانی و سلوکی است. بالطبع نگاه دوباره و بازبینی عاشورا نیز باید با نیرو و آمادگی خاصی در درون فرد همراه باشد. این طور نیست؟

بله. اتفاقا این نکته‌ای است که خوب است به آن توجه شود. انسان بعد از عاشورا باید سلوک ویژه‌ای داشته باشد تا بتواند اربعین را کامل و بدرستی درک کند. اگر انسان آن پیام را شنیده باشد و آن اقتضا و ضرورت‌ها را درک کرده باشد که حالا بعد از عاشورا من چه مشی و رفتاری باید داشته باشم، چه عملی باید بکنم، اگر آن عمل مناسب را داشته باشد، مثل این که فرض کنید انسان این توفیق را داشته باشد که خداشناسی کند یا این که بعد از عاشورا تا اربعین در تمام ایام به یاد امام حسین(ع) بوده باشد، اقامه مجلس کند، اقامه عزا کند، این گونه نباشد که همان روز عاشورا باشد و بعد دیگر تمام شود، اندیشه‌ورزی ادامه داشته باشد، یاد امام حسین(ع) و زیارت امام حسین(ع) ادامه داشته باشد، چنین شخصی می‌تواند این نگاه دوباره را به نحوی مناسب داشته باشد. خوشا به حال کسی که بتواند اربعین حسینی را این گونه درک کند. شاید اساسا بتوانیم بگوییم اصل اربعین سلوک در واقع همین جاست؛ از عاشورا تا اربعین. البته ما که محرومیم... کاش کسی توفیق داشته باشد که این اربعین سلوکی را گرفته باشد؛ یعنی رفتاری نسبتا مناسب بعد از حادثه عاشورا داشته باشد؛ حادثه‌ای که همیشه زنده است. خود را در ادامه حادثه عاشورا ببیند و یکی از رفتارها می‌تواند اقامه عزاداری عارفانه و عالمانه و آگاهانه باشد. در این صورت در اربعین چیزهایی را می‌بیند که مهم‌ترینش توفیق زیارت امام حسین(ع) است. یعنی اجازه پیدا می‌کند که زیارت کند. برای مثال یکی از این رفتارها می‌تواند این باشد که فرد خود را مقید کند که هر روز زیارت عاشورا را بخواند. خب این حرکت سلوکی است، یک ادب است؛ که اگر چه انسان نتواند ادب کامل را مراعات کند این حداقل ادب را بجا بیاورد. این موجب می‌شود در اربعین توفیقی پیدا کند و اصل توفیق هم زیارت است.

یکی از مواردی که در اربعین به آن سفارش شده است همین زیارت است. زیارت با این شرایطی که شما می‌فرمایید، جایگاه و شکل خاصی خواهد یافت.

بله اساسا یکی از حکمت‌های بزرگ ماجرای عاشورا و شهادت امام حسین(ع) مساله فراهم کردن امکان زیارت است و زیارت امام حسین(ع) هم یعنی زیارت الله. به همین علت است که گفته شده است «من زار حسین بکربلا فقد زار الله فوق عرشه» یعنی هر کس حسین(ع) را در کربلا زیارت کند، خدا را در عرشش زیارت کرده است. در اینجا نگفته است که «کأن» یعنی نگفته است که هر کسی حسین را در کربلا زیارت کند گویی خدا را در عرشش زیارت کرده است؛ البته اشکالی ندارد که این را بگوییم اما یک درجه بالاتر هم می‌توانیم برویم و بگوییم که از آنجا که گفته است «فقد» یعنی «ان». این یعنی هر کس حسین(ع) را زیارت کند، خدا را زیارت کرده است.

به چه معنا زیارت امام حسین(ع) یعنی زیارت خدا؟

امام حسین(ع) فانی مطلق در خداوند است و فنای مطلق در خدا دارد. هیچ کس در عالم وجود به مقام فنای اینچنینی نرسیده است. انسان به واسطه شهادت اباعبدالله(ع) که فانی مطلق در خداوند بوده است امکان زیارت الله را پیدا می‌کند. به همین علت است که گفته شده هر کس حسین(ع) را زیارت کند، خدا را زیارت کرده است. چرا، چون حسین در خدا فانی است و فنای مطلق دارد.

شما فرمودید یکی از حکمت‌های شهادت ایشان فراهم کردن امکان زیارت است...

بله همچنان که گفتم مراد از زیارت، زیارت الله است و منظور از زیارت الله همان لقاء الله است. بر این اساس یکی از حکمت‌های شهادت امام حسین(ع) فراهم کردن امکان لقاء الله است. بد نیست به این نکته هم اشاره کنم که درست است که ما می‌گوییم امام را و ضریح مطهر و قبر منور ایشان را زیارت می‌کنیم ولی قبر منور امام(ع) چیست که ما آن را زیارت می‌کنیم. قبر امام یا ضریح مطهر امام نمادی از روح مقدس امام است، نمادی از باطن امام است. در اسلام به قبر می‌گویند «سرّ» این که می‌گویند «قدس سره» یعنی خدا سرّش را پاک کند و منظور این است که قبر و خاکش را پاک کند. سرّ به طور مجازی به معنای خاک است وگرنه دلیل این که قبر را سرّ می‌گویند، این است که محل سرّ شخص است و صندوق سرّ کسی است که در آنجا قرار گرفته است. خب در قبر مطهر امام حسین(ع) سرّ الله است و در این سرّ الله وجه خداوند تجلی دارد؛ چون هر جایی که مقام فنا تحقق پیدا کند بلافاصله به دنبال آن مقام ظهور وجه خدا هم تحقق پیدا می‌کند و در آن جایگاه یا آن مقام فنا وجه‌الله ظاهر می‌شود.

در این صورت ظاهر زیارت امام حسین(ع) است و باطن آن زیارت الله است، باطن آن ملاقات خداوند است. این زیارت و ملاقاتی است که علت و مقصود آفرینش است. این که اربعین این‌قدر مهم است برای این است که این مساله ارتباط می‌یابد با مساله این که چرا مخلوقات آفریده شدند. مخلوقات برای دیدار و ملاقات خداوند و برای زیارت الله آفریده شدند؛ که معادل با همان معرفت و معادل با عبادت است؛ اینها با هم معادلند و مترادفند و علت آفرینش هم همین است. خلاصه این که این امر در اربعین تحقق پیدا می‌کند؛ به این معنا که اربعین را باید در این زمینه فهمید.

بنابراین شما بر آنید که اربعین را با بنیادی‌ترین مباحث و مسائل معرفتی و عرفانی و باورهای دینی پیوند بزنید. شاید برشمرده شدن زیارت اربعین به عنوان یکی از علائم مؤمن از سوی امام حسن عسکری(ع) نیز در همین زمینه قابل توجه باشد.

بله، امام حسن عسکری(ع) در حدیث معروفی زیارت اربعین را یکی از پنج علامت مؤمن گفته‌اند. اما به نظر می‌رسد حقیقتا تا این سال‌های اخیر که به برکت انقلاب مبارک اسلامی و توسعه انقلاب اسلامی و آزادی کربلا که واقعه مهم عصر ماست و به برکت امام خمینی (ره) این فرزند امام حسین(ع) صورت گرفت، این مساله روشن نشده بود. انقلاب اسلامی موجب شد کربلا و حرم مطهر امام حسین(ع) و قبر و مضجع منور ایشان از اسارت طاغوتیان و کفار و منافقین و ناصبی‌ها و در این دوره پایانی صدام جنایتکار و در کل از حاکمیت یزید و یزیدیان آزاد شود؛ قبری که سرّ الله، وجه الله و حرم الهی است. آن متولیان منحط و ضد امام حسین(ع) یزیدی و اموی که اوباش عالم بودند به برکت انقلاب اسلامی و جهاد و قیام حضرت امام خمینی(ره) رفتند و متولی‌ای که از جنس حرم و از جنس امام حسین(ع) است بر آنجا حاکم می‌شود؛ یعنی مراجع، یعنی اولیا و آنچه الان ما داریم.

می‌خواهم بگویم ما می‌خواندیم که نشانه مؤمن زیارت اربعین است و شاید فکر می‌کردیم برای مثال منظور زیارت اربعینی است که در مفاتیح داریم در حالی که منظور فقط این نبوده است. حداقل آن است که در روز اربعین این زیارت شریف را هم بخوانیم، اما سرّ آن را الان متوجه می‌شوید که در زمان ما 20 میلیون انسان با وجود خطر، تهدید و حضور شیاطین در آن منطقه مقدس، راهپیمایی عارفانه و الهی می‌کنند و این مانور آسمانی را بر پا می‌کنند. من این پدیده را بزرگ‌ترین مانور آسمانی انسان می‌دانم و واقعا بزرگ‌ترین مانور بشری است.

بله در آمارهای اعلام شده توسط سایت‌های معتبر جهانی هم راهپیمایی اربعین بزرگ‌ترین اجتماع مسالمت‌آمیز بشری اعلام شده است.

بله مسالمت‌آمیز و زیباست. زیبایی در آن هست. در عین حال یک مانور است و در واقع یک مناسک است که ما آن را باطن مناسک حج می‌دانیم. این هم یک مناسک است یک مراسم دینی و معنوی است که با اذن خدا توسط بشر انجام می‌شود؛ یعنی اصل آن را خدا القا کرده است اما نحوه آن را انسان انجام می‌دهد.

می‌خواستم بگویم ما الان فرمایش امام عسکری(ع) را می‌فهمیم که فرمودند زیارت اربعین نشانه مؤمن است؛ مؤمنی که در این زمان می‌آید و وارد عتبات می‌شود و با وجود خطر، خطر مرگ، پیاده به طرف کربلا می‌رود و زیارت می‌کند.

صورت منطقی دیگر آن می‌تواند این باشد که اگر نشانه مؤمن زیارت اربعین است پس الان این جایی که چنین اجتماعی برای زیارت وجود دارد جبهه ایمان است، جبهه انسانیت است، جبهه حقیقت است، جبهه نور است و در برابر آن جبهه پلیدی است که با آن مقابله می‌کند و از جمله پلیدترین آن جبهه کثیف اسلام‌نمای منافقین تکفیری داعشی ضد اسلام و ضد خداست که دقیقا ضد جریان امام حسین(ع) است. امیدواریم که به کوری چشم کفار، منافقین، شیاطین و دشمنان خدا و به کوری چشم این تکفیریان، امسال عظیم‌ترین راهپیمایی اربعین صورت پذیرد.

امیدواریم رسانه‌های غربی هم که هر جایی سوژه‌ای پیدا می‌کنند آن را انعکاس می‌دهند و اگر جایی چیزی ناهنجار مانند قمه‌‌زنی هست آن را ضبط و پخش می‌کنند، صحنه این راهپیمایی آرام مسالمت‌آمیز را هم منعکس کنند تا جهان ببیند.

اگر موافق باشید به یکی از بحث‌های قبلی شما برگردیم، شما اشاره کردید که در عاشورا حقایق و اسرار آشکار شده است و می‌شود با بازنگری، آن حقایق و اسرار را به دست آورد. مساله‌ای که در این باره وجود دارد این است که کلا این گونه کمتر به عاشورا نگاه شده و اگر هم این گونه نگاه شده به سمت بعضی کلیشه‌های کلی رفته و مطلب باز نشده است. آیا دستیابی به چنین حقایقی را امری شخصی و ذوقی می‌دانید که هر کس بنا به شرایطش و طریقی که طی می‌کند ممکن است به چیزی دست یابد یا این که می‌توان وارد شد و بیان کرد که این حقایق چه هستند؟ مساله این است که این رویکرد به عاشورا در کنار دیگر رویکردها کاملا در اجمال باقی مانده است.

در کشف حقایق عاشورا هر دو جنبه‌ای که شما به آن اشاره کردید مطرح است؛ یعنی این حقایق و کشف آنها هم جنبه علمی و عقلی و بحثی دارد و هم جنبه شهودی. طبعا برای رسیدن به حقایق بیشتری که در این گنجینه عظیم عاشورایی نهفته است باید سلوک داشت. این سلوک هم مبتنی بر دو پایه علمی و عملی است. باید کار فکری و کار مطالعاتی و درس و بحث و گفت و شنود انجام بشود و اکتفا نشود به مقداری که شخص گفته و شنیده است. عدم اکتفا خیلی مهم است. پایه دیگر آن هم رفتاری و کرداری است. انسان به واسطه کردارش می‌تواند قلبا شهود کند و به میزانی که ما مؤدب به آداب الهی و دینی باشیم به همان میزان امکان شهود قلبی و درونی پیدا می‌کنیم. وقتی که شخص شهود کرد می‌بیند عاشورا چه دریا و اقیانوس بیکرانی است.

اینجاست که شخص خجالت نمی‌کشد بگوید هر چه هست در عاشوراست. «کل یوم عاشورا» در اینجا معنی پیدا می‌کند؛ چون شخص می‌بیند این واقعه بر تمام وقایع سیطره پیدا کرده و این زمان بر همه زمان‌ها مسلط و حاکم شده است. معنای «کل یوم عاشورا» این است؛ یعنی این واقعه آن قدر عظمت دارد که جمیع وقایع و جمیع زمان‌ها را تحت تأثیر قرار داده است و چیزی خارج از جریان تأثر از عاشورا نیست.

به نظر می‌رسد این نکات یک اجمال دارند که البته برای ما باورمندان کافی است، اما مساله این است که چرا ما سعی نمی‌کنیم فاصله این اجمال و آن تفصیلی که می‌تواند این مطالب را برای غیرباورمندان هم تأثیرگذار کند، طی کنیم و این اجمال را به تفصیل در آوریم. آیا باید فقط همان مطالبی را که تاکنون گفته شده است به افراد و اذهان بیشتری منتقل کرد یا این که نیازمند رویکردهای جدیدی به عاشورا هستیم؟

همه اینها هست. اگر سوال شود چه مقدار کار شده است، شاید به طور دقیق نشود گفت اما می‌توانم بگویم که به لطف خدای متعال و انوار ائمه(ع) کار شده است و الحمدلله علما، فقها، مؤمنین، اندیشمندان، متفکرین و حتی هنرمندان بویژه بعد از انقلاب اسلامی، کارهای زیادی انجام داده‌اند. قبل از انقلاب کارهای خوبی شده، اما بعد از انقلاب هم به نحو دیگری فعالیت‌ها ادامه پیدا کرده است و جای تشکر دارد؛ جز این که طبعا در قیاس با عظمت ماجرا و بیکرانگی آن باید گفت که این کارها با همه گستردگی کافی نیست و باید از این به بعد خواهان کار بیشتر روی این ماجرا بود. این کار بیشتر هم در دو بعد است که توأم هستند؛ یکی کار درونی و شخصی است و دیگری کار فکری، علمی، تحقیقی، معرفتی، فلسفی و عرفانی با ابزار علم و اندیشه و تحقیق و استدلال و مطالعه و اینها و نیز نگاه تحلیلی داشتن در مورد عاشورا و نگاه سنجشی و قیاسی داشتن به عاشورا و عاشورا را با قبل و بعد آن سنجیدن و قیاس کردن و بررسی تأثیر و تأثرات حوادث دیگر در رابطه با عاشورا. باید بررسی کرد چگونه همه حوادث جهان بعد از عاشورا متأثر از عاشورا بوده است، همان طور که می‌گویید الان مجمل است دیگر و باید یک فیلسوف، یک دانشمند، یک محقق، یک جامعه‌شناس و یک روانشناس اگر قبول کرده باشد این را باز کند.

با توصیفاتی که گذشت، عاشورا الان چراغی است که ما باورمندان به آن، آن را در خانه خودمان نگه داشته‌ و سعی نکرده‌ایم این چراغ را از این خانه بیرون بیاوریم و به نحوی از آن سخن بگوییم تا برای دیگرانی هم که بیگانه هستند، فهم شود. ما سعی نکرده‌ایم آن را در قالب یک ادبیات جهانی بیان کنیم.

سخن شما کاملا درست و منطقی است. عاشورا باید موضوع یک تخاطب جهانی بشود و در این تخاطب جهانی ما باید بتوانیم عاشورا را در نسبت با همه چیز ببینیم و اثری را که روی هر چیزی گذاشته است بیان کنیم؛ نه فقط انسان و جوامع بشری بلکه نسبت آن با طبیعت هم بررسی شود و این که برای مثال تا چه حد مشکلات و خرابی فعلی طبیعت می‌تواند یکی از جلوه‌های تأثر از صحنه عاشورا باشد؛ این که طبیعت الان در اثر رفتار غلط انسان و تعامل غلط دچار مشکل شده است، این که جامعه بشری دچار مشکل است و سیرهایی که از عاشورا به بعد در قالب دو خط نور و ظلمت ادامه پیدا می‌کند اینها همه قابل بررسی است.

برای مثال خط ظلمت هنوز ادامه آن ظلم، شقاوت، قساوت و جنایتی است که جنایتکاران عاشورا انجام دادند. به نظر ما همان خط است که می‌آید و به حاکمیت جهانی یهود می‌رسد. این ادامه همان خط تاریک است به این معنا که باطن آن عمل منافقانه و غیراسلامی مسلمان‌نماها این بود که حالا باید یهود بر جهان حاکم شود. این مساله باید باز و مستدل شود. از طرف دیگر خط نوری از عاشورا تقویت می‌شود و ادامه پیدا می‌کند که موجب بیداری انسان است، موجب آگاهی است، موجب توبه است، موجب بازگشت به حقیقت دین است و این خط هر چه جلوتر می‌رویم برجسته‌تر می‌شود و جلو می‌آید تا در زمان ما این خط به انقلاب اسلامی و حکومت دینی و حکومت ولایت فقیه منجر می‌شود که فرزند امام حسین(ع) و نایب ایشان تشکیل می‌دهد. در این دوره عده‌ای از انسان‌ها به درجه‌ای می‌رسند که فرزند امام حسین(ع) را یاری می‌دهند؛ یعنی عکس آن کاری که در زمان امام حسین(ع) انجام شد که سفیر امام حسین(ع) را تنها گذاشتند و به شهادت رساندند. اینجا عکس آن روی داد و ایرانی‌ها امام خمینی را که سفیر امام‌حسین هستند و مسلم زمان ما بودند دعوت کردند و با ایشان می‌ایستند و دور ایشان را خالی نمی‌گذارند. همچنان که اگر مردم عراق لیاقت پیدا می‌کردند و به مسلم کمک می‌کردند و دولت دینی به رهبری حضرت مسلم تشکیل می‌شد این تمهیدی بود برای این که امام حسین یعنی ولی کل بیاید. کاری که الان در ایران شده است و مردم کمک کرده‌اند و حکومت تشکیل داده و این حکومت، زمینه‌ساز تشریف‌فرمایی امام زمان(عج) است.

در مورد نکته پایانی باید بگویم که این مسائل دو جنبه دارد؛ یکی جنبه عقلی و علمی و تحقیقی که کار اندیشمندان، روشنفکران، محققان، فلاسفه و ایدئولوگ‌هاست و یکی هم بعد سلوک مبتنی بر رفتار، کردار و اخلاق است که خیلی هم مهم است. اگر آداب مراعات شود، امکان فهم داده می‌شود که عاشورا چه بود، امکان شهود داده می‌شود. چون می‌دانید این امکان فراهم شده است که اگر انسان سلوک شایسته‌ای داشته باشد واقعه را مشاهده کند، چون همچنان در باطن عالم در ملکوت عالم، یعنی در ملکوت هستی ضبط است و الان وجود مقدس امام زمان هم که می‌فرماید من دائما و شب و روز برای جدم اباعبدالله(ع) عزاداری می‌کنم و ندبه می‌خوانم این واقعه را همین گونه دارد می‌بیند. امیدواریم خداوند به حق امام حسین(ع) ما را کمک کند که بتوانیم این گونه باشیم.

 بيستم ماه صفر، چهل روز پس از شهادت امام حسين عليه السلام و ياران با وفاي آن حضرت، در تاريخ به «اربعين» حسيني مشهور شده است.

دو رويدادبرزگ درخصوص اين روز مطرح است و اين كه كدام يك از اين دو رويداد، دليل اصلي عظمت و گراميداشت آن توسط مسلمين درطول اين ساليان بوده است، بحثي است كه موجب اظهارنظر و ورود بسياري از محققان و عالمان دين اسلام و مذهب تشيع در طول تمام اين ساليان بوده و نظرات و موافق و مخالف بسياري نيز دراين خصوص مطرح گرديده است.

به هرتفسير عده اي از بزرگان، اربعين را «روز مراجعت اسراي كربلا از شام به مدينه» مي‌دانند و عده اي نيز بي اعتقاد به اين مسئله، اين روز را صرفاً روزي مي‌دانند كه «جابر بن عبدالله انصاري به زيارت قبر امام حسين عليه السلام مشرف گرديد» و مهمترين مسئله درخصوص اربعين را در مفهوم و مسئلۀ «زيارت» جستجو كرده و معتقدند اربعين روزي است كه در آن «زيارت» در فرهنگ شيعه عظمت يافته و گرامي داشته مي‌شود.

در اين نوشته سعي شده بدون حمايت از يكي از اين دو ديدگاه، صرفاً دلايلي را كه در طول ساليان از دو سوي اين بحث مطرح گرديده، شرح داده و قضاوت را به شما خوانندگان و مفسرّان واگذاريم. با اين همه براي ورود به اين بحث نياز است تا حدودي به جزئيات و حواشي مطروحه درخصوص «اربعين» اشاره كرده و تا زمينۀ مناسب براي كنكاش در بحث موردنظر فراهم آيد.

اربعين واژه‌اي است عربي كه در متون ديني ما زياد به آن توجه شده است. به گونه‌اي كه اين كلمه از قداست خاصي برخوردار است. حضرت آيت الله جوادي آملي قائل است: در رقم اربعين، خصوصيتي وجود دارد كه در ساير ارقام، آن خصوصيت وجود ندارد. غالب انبيا در سن چهل سالگي به مقام رسالت رسيده‌اند. مدت مناجات حضرت موسي عليه‌السلام در كوه طور چهل شب بود: «و واعدنا موسي اربعين ليله»؛ گفته‌اند در نماز شب ۴۰مومن را دعا كنيد… براي حسين بن علي عليه‌السلام آسمان و زمين چهل روز گريستند.

همچنين دربرخي از روايات به بزرگداشت اين روز، اشاره شده است. در حديثي از امام حسن عسكري عليه السلام زيارت اربعين به عنوان يكي از نشانه‌هاي مومن شمرده شده است. در اين حديث، آن حضرت مي‌فرمايد: علايم مومن پنج چيز است:

۱- پنجاه و يك ركعت نماز در هر شبانه روز (۱۷ ركعت واجب، بقيه مستحب)

۲- انگشتر به دست راست كردن

۳- پيشاني به خاك ماليدن

۴- بلند گفتن «بسم الله الرحمن الرحيم» در نماز

۵- زيارت اربعين.

دراين زيارت كه متن آن را شيخ طوسي به نقل از امام صادق(ع) آورده است، جملات بسيار ارزنده‌اي آمده است. دربخشي از اين زيارت، هدف از قيام امام حسين (ع)، همان هدف نبي اكرم(ص) معرفي شده است. «و بذل مهجته فيك ليستنقذ عبادك من الجهالة و حيرة الضلالة»؛ امام حسين(ع) جان خويش را فدا كرد تا بندگان را از جهالت و سرگرداني گمراهي نجات دهد. آيت الله جوادي آملي مي‌نويسد: اين كلمه «ليستنقذ عبادك» معنايش اين است كه همه كارهاي حسين بن علي(ع) براي آن بود كه هدف رسول گرامي(ص)عمل شود. يعني اگاه كردن مردم به تكاليف، سپس عمل كردن به آن.

تاريخچۀ زيارت اربعين

مرحوم آيتي مي‌نويسد: ظاهر عبارت شيخ طوسي ان است كه جابر از مدينه به منظور زيارت حركت كرده بود و در روز بيستم ماه صفر وارد كربلا شد. نه آن كه رسيدن او به كربلا (به طور تصادفي) بعد از چهل روز از شهادت امام(ع)، روي داده باشد و بعيد نيست كه همين گونه باشد چراكه بعد از رسيدن اهل بيت(ع) به كوفه ابن زياد، عبدالملك بن الحارث السلمي را از عراق به حجاز فرستاد، تا عمرو بن سعيد بن عاص اموي، والي مدينه را از شهادت امام و ياران وي اگاه سازد.

عبدالملك بي‌درنگ به مدينه رفت و خبر شهادت امام را رسما به والي مدينه ابلاغ كرد. در اين صورت ممكن است كه جابر بن عبد الله انصاري با خبر يافتن از فاجعه شهادت امام(ع) و بني هاشم، از مدينه حركت كرده باشد. جابر در بيستم ماه صفر، درست چهل روز بعد از شهادت امام وارد كربلا شد و سنت زيارت امام (در اربعين) به دست او تاسيس گرديد.

عطيه و شخصيت او

فردي كه در اين روز به همراه جابر در اين روز به كربلا آمده «عطيه بن سعد عوفي كوفي» است. عطيه شخصيتي است كه امام علي(ع) اين نام را براي او برگزيده است. آيتي به نقل از طبري مي‌نويسد: سعدبن جناده انصاري (پدر عطيه) در كوفه نزد علي عليه السلام آمد و گفت: اي امير مومنان خدا به من پسري داده لطفا شما او را نام‌گذاري كنيد. علي عليه السلام فرمود: «هذا عطيه الله» اين پسر عطيه خداست. حضرت با بيان اين جمله در واقع، او را نام گذاري كرد. آيتي در معرفي عطيه مي‌نويسد: «بسيار شده است كه از روي ناداني و بي‌اطلا عي وي را غلام جابر گفته‌اند. در حالي كه او يكي از بزرگ‌ترين دانشمندان و مفسران اسلامي است. وي از بزرگان تابعين واز شاگردان عبدالله بن عباس مي‌باشد. عطيه تفسيري در پنج مجلد بر قران مجيد نوشته و از راويان حديث محسوب ميشود.»

روايت عطيه از روز اربعين

دركتاب «بشاره المصطفي» آمده است: عطيه عوفي ميگويد: به همراه جابر بن عبد الله انصاري به منظور زيارت قبر امام حسين(ع) وارد كربلا شديم. جابر نزديك شريعه فرات رفت. غسل كرد و لباس‌هاي نيكو پوشيد… سپس به طرف قبر مطهر، حركت كرديم. جابر هيچ قدمي را برنمي‌داشت، الا اينكه ذكر خدا مي‌گفت، تا به نزديك قبر رسيديم. سپس به من گفت: مرا به قبر برسان. من دست او را روي قبر گذاشتم. جابر روي قبر افتاد و غش كرد. من مقداري آب روي صورتش پاشيدم. وقتي به هوش امد، سه بار گفت: يا حسين. سپس گفت: اي حسين چرا جواب مرا نمي‌دهي؟ بعد به خودش گفت: چگونه مي‌تواني جواب دهي در حالي كه رگ‌هاي گلوي تو را بريده‌اند و بين سر و بدنت جدايي افتاده است. شهادت مي‌دهم كه تو فرزند خاتم النبيين و سيد المومنين…و پنجمين فرد از اصحاب كساء هستي…درود و سلام و رضوان الهي بر تو باد. سپس به اطراف قبر امام حسين(ع) حركت كرد و گفت: «السلام عليكم ايتها الارواح التي حلت بفناء الحسين… اشهد انكم اقمتم الصلاة و اتيتم الزكاة و امرتم بالمعروف و نهيتم عن المنكر»

رويداد‌هاي روز اربعين

۱- روز مراجعت اسراي كربلا از شام به مدينه.

۲- روزي كه جابر بن عبدالله انصاري به زيارت قبر امام حسين(ع) مشرف شد.

اقوال مراجعت اسراي كربلا در روز اربعين

اما در اينكه در اين روز اسراي كربلا از شام به كربلا رسيده باشند، ترديدي جدي وجود دارد.

۱) شيخ مفيد در «مسار الشيعه» آورده است: روز اربعين روزي است كه اهل بيت امام حسين عليه السلام از شام به سوي مدينه مراجعت كردند و نيز روزي است كه جابر بن عبد الله انصاري براي زيارت امام حسين(ع) وارد كربلا شد. شيخ طوسي در مصباح المتهجد. وابن اعثم در الفتوح. نيز همين مطلب را ذكر كرده‌اند. ميرزا حسين نوري مي‌نويسد: از عبارت شيخ مفيد، استفاده مي‌شود كه روز اربعين روزي است كه اسرا از شام به مقصد مدينه خارج شدند نه آنكه در آن روز به مدينه رسيدند.

۲) در اين ميان سيد بن طاووس در «لهوف» اربعين را روز بازگشت اسرا از شام به كربلا ذكر كرده است. ايشان مي‌نويسد: وقتي اسراي كربلا از شام به طرف عراق برگشتند، به راهنماي كاروان گفتند: ما را به كربلا ببر. بنابراين آن‌ها به محل شهادت امام حسين عليه السلام آمدند. سپس در آنجا به اقامه عزا و گريه و زاري پرداختند… ابن نما حلي نيز روز اربعين را روز بازگشت اسرا از شام به كربلا و ملاقات آنها با جابر و عده‌اي از بني هاشم ذكر كرده است. بسياري از بزرگان از جمله نوري، شهيد مطهري، رسول جعفريان، مرحوم آيتي و… اين روايت سيد بن طاووس را (كه البته بدون ذكر سند است) نپذيرفته‌اند و به نقد آن پرداخته اند. ميرزا حسين نوري ازجمله مهمترين كساني است كه پس از نقل قول سيد بن طاووس به نقد آن پرداخته است.

منبع و ماخذ ديگري كه در اين باره به بحث و استدلال پرداخته كتاب: «"تحقيق درباره اول اربعين حضرت سيدالشهدا(ع)» تاليف آيت الله قاضي طباطبايي است. وي برخلاف نظر علامه نوري، معتقد است كه اولين اربعين، در ۲۰ ماه صفر سال ۶۱ هجري بوده است و سعي دارد با رد دلائل علامه نوري اين مطلب را به اثبات برساند. بايد به اين نكته توجه داشت كه قاضي طباطبايي كتاب لهوف را از معتبر‌ترين مقاتل مي‌داند و در اين خصوص، بحث‌هاي زيادي مطرح كرده است. اما با توجه به اينكه علامه نوري از كتاب ديگر سيد بن طاووس يعني «اقبال» به نقد لهوف پرداخته، لذا قول و استدلال ايشان (علامه نوري) در اين باره صحيح‌تر به نظر مي‌رسد.

رسول جعفريان دراين خصوص مي‌نويسد: شهيد محراب مرحوم حاج سيد محمد علي قاضي طباطبايي كتابي مفصل در باره اربعين نوشت…، هدف ايشان در اين كتاب اين بود كه ثابت كند: آمدن اسرا از شام به كربلا در نخستين اربعين، بعيد نيست… اما به نظر مي‌رسد در اثبات نكته مورد نظر، با همه زحمتي كه مولف محترم كشيده، چندان موفق نبوده است… چرا كه به فرض كه طي اين مسير براي يك كاروان در زمان كوتاهي با آن همه زن و بچه ممكن باشد، بايد توجه داشت كه اصل اين خبر در منابع تاريخي از قرن هفتم به آن سوي تجاوز نمي‌كند. علاوه بر اين علماي بزرگ شيعه و سني به آن اشاره نكرده‌اند.

۳) شيخ مفيد در ارشاد، ابو مخنف در مقتل الحسين، بلاذري در انساب الاشراف، دينوري در اخبار الطوال و ابن سعد در الطبقات الكبري اشاره‌اي به بازگشت اسرا به كربلا نكرده‌اند؛ بلكه برعكس تصريح كرده اند و نوشته اند روز اربعين روزي است كه اهل بيت امام حسين (ع) وارد مدينه شده يا از شام خارج شده‌اند.

محمد ابراهيم آيتي و شهيد مطهري (ره) نيز آمدن اسراي كربلا را در روز اربعين به كربلا انكار كرده‌اند. شهيد مطهري (ره) در اين رابطه مي‌نويسد: آمدن اسراي كربلا در اربعين به كربلا جز در لهوف كه آن هم نويسنده‌اش در كتاب‌هاي ديگرش آن را تكذيب كرده و لااقل تاييد نكرده، در هيچ كتاب ديگري چنين چيزي نيست و هيچ دليل عقلي هم اين را تاييد نمي‌كند. شيخ عباس قمي هم داستان امدن اسراي كربلا را دراربعين از شام به كربلا، بسيار بعيد مي‌داند.

جابر و زيارت امام حسين (ع) در اربعين

اما در خصوص ورود جابر بن عبدالله انصاري در روز اربعين سال ۶۱هجري به كربلا، به نظر مي‌رسد بين منابع تاريخي چندان اختلافي نباشد.

شيخ طوسي مي‌نويسد: «روز اربعين روزي است كه جابر بن عبدالله انصاري صحابي رسول خدا(ص) از مدينه براي زيارت قبر امام حسين(ع) به كربلا امد و او اولين زائري بود كه قبر شريف ان حضرت را زيارت كرد. در اين روز زيارت امام حسين(ع)  مستحب است و زيارت اربعين همين است.»
به نظر مي‌رسد روز اربعين روزي است كه اهل بيت امام حسين(ع) از شام به قصد مدينه حركت كرده اند. به جز «لهوف» موخره:

به هرتفسير و فارغ از اين بحث‌هاي علمي، آن چه عملاً درخصوص يوم الله «اربعين» حسيني بيش از همه اهميت دارد، گراميداشت ياد امام حسين(ع) و خاندان پاك و مطهر اهل بيت(ع) و ادامۀ راه آن حضرت مي‌باشد.

مسئله اي كه ازقضا به جاي ايجاد فاصله ميان مسلمان و به خصوص شيعيان، هميشه موجب وحدت و هم دلي ميليوني ما بوده و هست و به راستي وقتي بنابه آماري كه از سوي خبرگزاري‌هاي جهان مخابره مي‌شود، آمار زائران حسيني در اين روز به چيزي درحدود ۲۰ميليون نفر مي‌رسد، ديگر چه نيازي به آوردن دليل و مدرك براي اين همدلي و عشق به حسين (ع) وجود خواهد داشت.

با نزديك شدن اربعين حسيني منابع مطلع از افزايش زائران اين روز بزرگ در كربلا خبر داده و گفته‌اند امكان دارد اين عدد امسال به ۱۷ميليون نفر برسد. اين در حالي است كه خيابان‌هاي نجف اشرف مملو از زائراني است كه قصد حركت به سمت كربلاي معلي دارند.

به راستي كدام واقعۀ و رويدادي در جهان امروز ما مي‌تواند تنها در ۲۴ساعت اين تعداد عاشق و شيدا را به دور خود كشانده و چنين شور و شوقي آن هم با اين خلوص و شورعارفانه به پا نمايد؟!
گفتني است، اين حدود ۲۰ميليون نفر، تنها تعداد زواري است كه با حضور بر مزار حضرت سيّدالشهدا (ع) به زيارت و سوگواري مي‌پردازند و بي اغراق عددي حداقل ۲برابر اين ۲۰ميليون تنها در مساجد و تكاياي كشورمان در اين روز به سوگ مي‌نشينند و چه بسيارند عاشقاني كه در سراسر گيتي به سوگ آن بزرگوار و خاندان پاكش مي‌نشينند؟ !

به هر تفسير حضور بر مزار امام سوّم شيعيان در روز اربعين، شايد اولين و بزرگترين آرزوي هر مسلمان و شيعه اي در سراسر جهان باشد. اي كاش آرزوي پاك همۀ مسلمانان و شيعيان برآورده شده و حضرت سيّدالشهدا (ع) ما را نيز براي زيارت بارگاه ملكوتي اش، بطلبد.

 ائمه(ع) در زمینه بزرگداشت اربعین خود پیشقدم بوده و اعمال مخصوصی را برای این روز دستور داده اند . بیستمین روز صفر یعنی اربعین زمانی است که کاروان اسرا، از شام به مدینه بازگشتند و روزی است که جابر بن عبدا... انصاری، صحابی رسول خدا (ص)، از مدینه به کربلا رسید و به زیارت قبر امام حسین(ع) رفت و او نخستین کسی است که قبر آن حضرت را زیارت کرد. در این روز، زیارت امام حسین(ع) مستحب است و این زیارت، همان زیارت اربعین است که امام حسن عسکری(ع) آن را از نشانه های مؤمن دانسته اند.(1)

عدد چهل در روایات و احادیث جایگاه ویژه ای دارد. چله نشینی یا همان مراقبت و توجه به خداوند در مدت چهل روز هم در احادیث و روایات جایگاه ویژه ای دارد و توجه به ترک گناه، عبادت خالصانه، گرامی داشتن نماز و مواردی دیگر همچون صدقه دادن و دعا برای سایر مومنین نیز در این چهل روز توصیه شده است.

روایاتی که در مورد اربعین وارد شده است، بیشتر به سیر باطنی و تعالی روحی توجه دارد و در واقع چنین استفاده می شود که انسان هر حرکت مخلصانه و خداخواهانه ای را که تا چهل بار ادامه گر باشد، پس از آن دریچه ای از نور و روشنایی بروی او گشوده می شود و آغاز یک سلسله جوشش‌ها و لذت‌ها، بینایی‌ها و رویش‌ها در زندگی روحانی و معنوی اوست. امام رضا علیه السلام در این زمینه می فرماید: من خلص لله اربعین یوما فجر الله ینابیع الحکمه من قلبه علی لسانه؛ هر کس خود را چهل روز برای خداوند خالص و پاک گرداند، خداوند چشمه های حکمت را از قلبش بر زبانش جاری می سازد.(2)

در روایتی دیگر از امام رضا (ع) درباره خصوصیت عدد چهل آمده است: إن النُطفه تَکوُنُ فِی الرَحِمِ أربَعینَ یَوماً ثُمَ تَصیرُ عَلَقَه أربَعینَ یَوماً ثُم تَصِیرُ مُضغَه ً أربَعینَ یَوماً فَإذا کَمُلَ أربَعَه أشهُر بَعَثَ اللهُ مَلِکَینِ خَلاقَینِ فَیَقُولانِ یا رَبِ مَا تَخلُق؛ نطفه چهل روز در رحم می ماند سپس چهل روز به صورت علقه است و پس از آن به مدت چهل روز به شکل مضغه در می آید و وقتی چهارماهه شد خداوند دو فرشته را برای تکمیل آفرینش آن می فرستد و... (3)

اربعین روز تجدید عزاداری برای سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین است . امام رضا (ع) در باره اهمیت سوگواری و تعزیه برای آن حضرت(ع) فرمودند: مَنْ تَذَکَّرَ مُصَابَنَا وَ بَکَى لِمَا ارْتُکِبَ مِنَّا کَانَ‏ مَعَنَا فِی‏ دَرَجَتِنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ مَنْ ذُکِّرَ بِمُصَابِنَا فَبَکَى وَ أَبْکَى لَمْ تَبْکِ عَیْنُهُ یَوْمَ تَبْکِی الْعُیُونُ وَ مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً یُحْیَا فِیهِ أَمْرُنَا لَمْ یَمُتْ قَلْبُهُ یَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ؛ کسى که متذکر مصایب ما شود و به جهت ستم‏هایى که بر ما وارد شده گریه کند، در روز قیامت با ما خواهد بود و مقام و درجه ما را خواهد داشت و کسى که مصیبت‏هاى ما را بیان کند و خود بگرید و دیگران را بگریاند؛ در روزى که همه چشم‏ها گریان است، چشم او نگرید و هر کسى در مجلسى بنشیند که در آن مجلس، امر ما را زنده مى‏کنند؛ روزى که قلب‏ها مى‏میرند، قلب او نخواهد مرد . (4)

امام رضا(ع) همچنین در اهمیت عزاداری برای ابا عبدالله الحسین(ع) مى‏فرماید: «... پسر شبیب! اگر مى‏خواهى براى چیزى گریه کنى، پس براى حسین بن على(ع) گریه کن که او را ذبح کردند؛ چنان که گوسفند را ذبح مى‏کنند... پسر شبیب! اگر براى حسین چنان گریه کنى که اشک‏هایت بر گونه‏هایت جارى شود، خداوند همه گناهان کوچک و بزرگ تو را مى‏آمرزد، اندک باشد یا بسیار...».(5)

در اربعین زیارت امام حسین (ع) جزو نشانه های مؤمن برشمرده شده است. امام رضا (ع) فرمودند: «من زار قبر ابی عبداللّه بشطّ الفرات کان کمن زار اللّه فوق عرشه؛(24) هر کس قبر امام حسین(ع) را در کنار رود فرات زیارت کند، مانند کسی است که خداوند را در بالای عرش زیارت کرده است».(6)

پی نوشت ها:

1. بحار جلد، 98، ص331
2. عیون اخبار الرضا(ع) ، ج 2، ص 85
3. الکافی، ج6، ص13
4. بحارالانوار، ج 43، ص 278
5. بحارالانوار، ج 44، ص 285
6. وسایل الشیعه، ج 10، ص 183

 تاکنون رسوایی های زیادی در خصوص نرم افزارواتس اپ فاش شده اما ساعاتی پیش شرکت امنیتی کسپراسکای اعلام کرد این نرم افزارهمراه خود یک بدافزار مخرب را به دستگاه های کاربرانش منتقل می کند.

به نظر می آید که ساعت های هوشمند دیگر به بخشی حتمی از آینده دنیای تکنولوژی تبدیل شده اند و در آینده مدل های بسیاری از آن ها را مشاهده خواهیم کرد.

تلفن های لامبورگینی تاکنون چندین بار توسط چند شرکت مختلف در تعدادی بسیار محدود تولید شده است. این گوشی ها معمولآ با بهترین سخت افزار روز ساخته می شوند و با ظاهری بسیار خاص و قیمتی بسیار بالا به فروش می رسند.

گوشی جدید لامبورگینی با استفاده از پردازنده Qualcomm 801 چهار هسته ای ساخته شده است و از صفحه نمایشی 5 اینچی و یک بدنه چرم و استیل بهره مند است.

قرار است تا از این مدل تنها 1947 عدد تولید شود که به خاص و انحصاری بودن آن می افزاید.